Δικηγορικό Γραφείο
ΝΤΟΥΜΑΤΣΑΣ | ΓΕΩΡΓΟΥΛΑΣ
& Συνεργάτες
Πανεπιστημίου 42
Αθήνα 10679
7ος όροφος
14.12.2020
Σφάλματα κατά τον υπολογισμό χρόνου ασφάλισης
Το πολυδαίδαλο νομικό πλαίσιο που καθορίζει τις προϋποθέσεις για τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος των ασφαλισμένων δημιουργεί σε αρκετές περιπτώσεις ανασφάλεια ως προς το αν συντρέχουν πράγματι οι προϋποθέσεις αυτές και κατά συνέπεια αν κάποιος ασφαλισμένος έχει πράγματι θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Πολλοί ασφαλισμένοι, οι οποίοι βρίσκονται κοντά στη συμπλήρωση του ορίου συνταξιοδότησης, αναρωτιούνται αν έχουν όλες τις προϋποθέσεις και αν έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Η ανησυχία μάλιστα μπορεί να είναι μεγαλύτερη για κάποιες κατηγορίες ασφαλισμένων, όπως επί παραδείγματι οι ελεύθεροι επαγγελματίες, για τους οποίους η κατάθεση αίτησης συνταξιοδότησης συνεπάγεται και διακοπή του επαγγέλματός τους.
Τι γίνεται, λοιπόν, αν έχουν υποπέσει σε κάποιο σφάλμα κατά τον υπολογισμό του χρόνου ασφάλισης ή του χρόνου ασφάλισης που τυχόν αναγνωρίζουν καταβάλλοντας τις αναλογούσες σε αυτόν εισφορές;
Εν μέρει απαντήσεις σε αυτές τις ανησυχίες έδωσαν τα Διοικητικά Δικαστήρια του Πειραιά και το Συμβούλιο της Επικρατείας με αποφάσεις τους που αφορούσαν στην περίπτωση ενός ασφαλισμένου του πρώην ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ και του ΙΚΑ, ο οποίος υπέβαλε αίτηση συνταξιοδότησης, διακόπτοντας το ελεύθερο επάγγελμα που ασκούσε, η δε αίτησή του απορρίφθηκε έναν χρόνο μετά την υποβολή της με το σκεπτικό ότι δεν είχε υπολογιστεί ορθά ο χρόνος ασφάλισης.
Συγκεκριμένα, ο εν λόγω ασφαλισμένος είχε υπαχθεί από το έτος 1974 έως το 2004 διαδοχικά στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ και του ΙΚΑ, χωρίς καμία διακοπή. Το έτος 2004 κατέβαλε στον ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ εισφορές προαιρετικής ασφάλισης ποσού 19.661 ευρώ το χρονικό διάστημα, κατά το οποίο είχε ασκήσει το επάγγελμά του σε περιοχή προαιρετικής ασφάλισης και τις οποίες δεν είχε καταβάλει τότε εμπροθέσμως, δηλαδή εντός εξαμήνου.
Δεδομένου ότι με τις εισφορές τις προαιρετικής ασφάλισης που κατέβαλε εκπρόθεσμα συμπλήρωσε 35 χρόνια ασφάλισης, ο εν λόγω ασφαλισμένος διέκοψε την άσκηση του επαγγέλματός του και υπέβαλε αίτηση προκειμένου να του απονεμηθεί σύνταξη λόγω γήρατος.
Η αίτησή του αυτή, όμως, απορρίφθηκε από τον Ο.Α.Ε.Ε. (Τ.Ε.Β.Ε.), ένα χρόνο αργότερα, με την αιτιολογία ότι, αν και είχε συμπληρώσει το 60ο έτος της ηλικίας του, δεν είχε χρόνο ασφάλισης 35 ετών και, πάντως, αν και είχε χρόνο ασφάλισης 15 ετών, δεν είχε συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας του. Κατά τον υπολογισμό του χρόνου ασφάλισης του στο Τ.Ε.Β.Ε. δεν προσμετρήθηκαν τα χρονικά διαστήματα προαιρετικής ασφάλισής του, λόγω της μη εμπρόθεσμης καταβολής των αναλογουσών εισφορών και άρα θεωρήθηκε ότι είχε χάσει το δικαίωμά του να αναγνωρίσει τον αντίστοιχο χρόνο ασφάλισης.
Κατά της απόφασης αυτής ο ασφαλισμένος άσκησε ένσταση ενώπιον της αρμόδιας Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής, η οποία έγινε δεκτή, κρίθηκε δηλαδή ότι τα ανωτέρω χρονικά διαστήματα έπρεπε να αναγνωριστούν ως χρόνος ασφάλισης για τη συνταξιοδότησή του.
Με τη σειρά του ο ΟΑΕΕ άσκησε προσφυγή κατά της απόφασης της Τ.Δ.Ε. ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιά, προβάλλοντας ότι κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία αναγνωρίστηκαν ως χρόνος ασφάλισης τα ανωτέρω χρονικά διαστήματα, κατά τα οποία αυτός ασκούσε το επάγγελμά του σε περιοχή προαιρετικής ασφάλισης, καθόσον δεν είχαν καταβληθεί οι αναλογούσες εισφορές εντός εξαμήνου, αλλά εξοφλήθηκαν εφάπαξ κατά την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης.
Το Διοικητικό Πρωτοδικείο έλαβε υπόψη τα εξής: πρώτον, ότι ο ΟΑΕΕ-ΤΕΒΕ αναγνώρισε τον επίμαχο χρόνο ασφάλισης του ασφαλισμένου, ανερχόμενο περίπου σε 11 χρόνια, κατόπιν της ανεπιφύλακτης είσπραξης του ως άνω καταβληθέντος από αυτόν ποσού, που αντιστοιχεί στις αναλογούσες εισφορές. Δεύτερον, ο αναιρεσίβλητος συμπλήρωσε, με υπολογισμό της αναγνώρισης, τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης (35 έτη) για τη συνταξιοδότησή του λόγω γήρατος, ήταν καλόπιστος όσον αφορά την αναγνώριση του ανωτέρω χρόνου ασφάλισης και διέκοψε το επάγγελμά του. Τρίτον ότι παρήλθε περίπου ένα έτος από την αναγνώριση και τη διακοπή μέχρι την κατ’ ουσίαν ανάκληση της ως άνω αναγνώρισης. Τέταρτον, ότι ο ασφαλισμένος ήταν 61 ετών κατά τον χρόνο έκδοσης της ως άνω απόφασης και, πέμπτον, ότι η αναγνώριση του ανωτέρω χρόνου ασφάλισης δεν ήταν αντίθετη στη δημόσια τάξη. Με αυτές τις σκέψεις το πρωτοβάθμιο δικαστήριο επικύρωσε την απόφαση της Τ.Δ.Ε. που δικαίωνε τον ασφαλισμένο. Ομοίως το Εφετείο επικύρωσε την πρωτόδικη απόφαση, ενώ το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε την αίτηση αναίρεσης που άσκησε ο ΟΑΕΕ ως απαράδεκτη, με αποτέλεσμα ο ασφαλισμένος να δικαιωθεί αμετάκλητα, έχοντας όμως υποστεί μία απίστευτη ταλαιπωρία επί δεκαπέντε (15) ολόκληρα χρόνια.